Szwoleżerowie z Suwałk
Trzeci pułk Szwoleżerów Mazowieckich imienia pułkownika Jana Kozietulskiego zapisał wspaniałą kartę w dziejach Suwałk. Pasjonujące dzieje jednostki spisał i opublikował w swojej najnowszej książce młody historyk z Suwałk Krzysztof Skłodowski
3.pułk Szwoleżerów Mazowieckich był jednym z najmłodszych pułków międzywojennej kawalerii, narodził się podczas krwawych walk na froncie polsko bolszewickim i w 1922 roku został na stałe zakwaterowany w Suwałkach. Dzieje pułku kończy kampania wrześniowa i jej ostatni rozdział: bitwa pod Kockiem.
Jednostka administracyjne podlegała Dowództwu Okręgu Korpusu III w Grodnie. Zgodnie z etatem mobilizacyjnym z 1939 roku pułk liczył 37 oficerów, 88 podoficerów, 677 szwoleżerów i 736 koni. Ostatnim jego dowódcą był płk. Edward Milewski, którego w czasie walk we wrześniu 1939 zastąpił mjr. Edward Witkowski.
Dorobek pułku jest ogromny. Kadra oficerska uczestniczyła w życiu kulturalnym miasta, wniosła wkład w działalność szeregu jego instytucji. Szwoleżerowie byli widoczni w krajobrazie miejskim nie tylko przy okazji uroczystości patriotycznych, państwowych i religijnych, ale brali czynny udział w szeregu innych istotnych zdarzeniach w dziejach suwalskiego regionu.
Pamięć o szwoleżerach suwalskich pielęgnowano także po zakończeniu II wojny światowej. Jej pieknym i efektownym zwieńczeniem jest książka Skłodowskiego. Pozycja robi dobre wrażenie pod względem edytorskim. Twarda okładka, znakomity papier, świetne ilustracje, wyszukana grafika. Narracja jest wartka i żywa. Czytelnie sporządzone indeksy, wykazy oficerów zachęcają do częstego wertowania tej pożytecznej pozycji.
Krzysztof Skłodowski, 3. Pułk Szwoleżerów Mazowieckich im. płk. Jana Kozietulskiego, Muzeum w Suwałkach, Suwałki 2004